Jaran Kepang - Laisan

Afgelopen weekend zijn we richting Nieuw Amsterdam gevaren met de boot om een plaatselijk festival te bezoeken, het Heritage festival. Deze dag hebben we vooral veel gezien van de Javaanse cultuur. Vandaag voerden ze de jaran Kepang uit, ook wel de paardendans genoemd, een dans waarbij ze in trance gaan. Je hebt ook de laisan, deze hebben we ook gezien. Hier gaan ze in trance en gedragen ze zich als meerdere dieren. Deze dansen doen de Javanen bij verschillende feestelijke gelegenheden en is voor hun een traditioneel cultuurgebruik. Het hele proces duurde welgeteld twee uur en werd begeleid door één persoon, de gambuh. De groep bestaat uit de baragon, een draak, en een tembem en pentul. Deze laatste zijn de bewakers van de paarden. De overige dansers zijn gewoon dansers die verkleed zijn en voorzien zijn van een stokpaard. Dit stokpaard word beschilderd in de kleuren van de geest die in de dansers gaat komen. Vooraf is er eerst een dans met de houten paarden waarbij de dansers zich als ruiters moeten gedragen. Hierna worden ze in trance gebracht en beelden ze doorheen de trance verschillende dieren uit.

Eerst werden ze een tijger. Ze eten hier normaal dan levende kippen en lopen wild rond in het zand met de nodige brulgeluiden. Al geluk dat ik geen kippen heb gezien. Daarna werden ze een paard. In deze trance eten ze gras en zelfs gloeiende kolen. Dan werden ze een slang en kropen ze over de grond terwijl ze eieren aten. Tot slot veranderden ze in apen. Hier maken ze een cocosnoot open met hun tanden, echt niet te geloven. De groepsbegeleider fluistert ook steeds gebeden in tijdens de verwisselingen gedurende de hele trance. Hij zorgt ervoor dat de bovennatuurlijke krachten niet de overhand nemen tijdens de trance. In de laatste trance, van de apen, werd ik uit het publiek gehaald. Ik ben bewust mee gaan doen. Weiger je dit, dan krijg je een boze geest over je. Het heel gebeuren was heel vreemd om te zien. Je kan je ogen niet geloven. Op het einde van de dans komen de dansers weer uit hun trance en is de kracht weer verdwenen.

Hieronder zie je enkele foto's.

Kinderboekenfestival te Sipaliwini

Afgelopen dinsdag was het dan zo ver. Het hoogtepunt van onze stage, hetgeen waarnaar we al zolang naar toe hadden gewerkt ging eindelijk van start… Het kinderboekenfestival in Sipaliwini. Om even jullie te herinneren hoe het begrip tijd hier in Suriname wordt bekeken… We vertrokken normaal om 12uur maar zijn dan uiteindelijk vetrokken rond 1uur. Kwestie van wat spanning op te bouwen?! Het was trouwens een lange busrit van ongeveer 3uur lang. Samen met mijn mede studenten zaten we op de bus met onze studenten die we de afgelopen workshops hadden voorbereid op het festival. Wat een sfeer! Heel de busrit lang zongen de meisjes liederen over God en Jezus. Het valt niet te verwoorden hoe mooi dit was zonder enige ondersteuning van iets buiten hun lichaam. Daar kunnen wij Belgen nog wat van leren. Het is zeker een auditie waard in een nieuw seizoen voor idool of Belgium got talent ;)!

Maar goed, eenmaal aangekomen mochten we het terrein verkennen. Eerlijk, ik dacht dat het een ramp zou zijn en dat er nog veel werk verzet zou moeten worden maar… Tijdens onze aankomst zaten ze gewoon te rusten in een stoel, afwachtend om ons te ontvangen. Serieus?! Ik heb de Surinamers onderschat. De afgelopen week heb ik gevloekt aan één stuk door dat ze dringend in actie moesten schieten. In de laatste week moest echt nog ALLES gedaan worden! En toch, alles was ook gedaan in die week. Wij zouden in België in de laatste voorbereidingsweek werken aan de details maar zij doen hierin nog alles en uiteindelijk, het is echt niet slechter! Alles stond er netjes klaar. Een festivalterrein met vele kleurrijke tentjes waar we de volgende dag de kinderen in mochten ontvangen. Voor we dit konden doen moesten we eerst een nachtje goed slapen. Lang leve de oordopjes! We lagen wel met 60 mensen in één tent allemaal in hangmatten. Geloof me, dit zorgde voor veel gesnurk, gehijg, gewiebel en tientallen wekkers die totaal geen harmonie vormden. En eigenlijk was dit nog niet het ergste. De studenten zijn het hier gewoon om vanaf 5uur in de ochtend liederen te zingen over God en Jezus tot ze gaan baden. Echt, ik wou dat ik ook zo opgewekt om 5uur kon staan zingen! Na een stevig ontbijt, broodje lever-garnalen-kaas-vis, volgde de vlaggenparade. Dit doen ze hier elke ochtend om het land te eren. Ik heb drie pogingen geprobeerd om het te filmen maar altijd kwam er wel iets tussen waardoor het filmpje niet volledig was. Mijn beste poging laat ik binnenkort nog wel zien!

Het festivalterrein.

De voorleesstand.

De winkelstand waar er gesprekken werden gevoerd met de kinderen.

De kinderen op het festivalterrein.

De knutselstand.

Hierna konden we aan de slag. De eerste dag ging van start. Na een peptalk te geven aan mijn studenten, nog eens alles te overlopen,… kwamen de eerste kinderen aan. Sommige kinderen zaten wel drie uur lang op een boot om hier te geraken dus ik wilde wel graag dat het goed was. Ik twijfelde hier aan in het begin. De studenten pakten het heel anders aan dan tijdens de voorbereidingen. Ik hield mijn drie stands dan ook steeds goed in het oog in het geval van dat ik zou moeten bijsturen. Dit was niet nodig. Ik heb echt wel geleerd dat het niet altijd moet zoals wij het doen. De studenten deden in grote lijnen wat er van hun verwacht werd maar dan wel op hun eigen Surinaamse manier. Zij werken gewoon eenmaal anders als wij en dat is uiteindelijk helemaal niet slechter. Ze hebben in mijn ogen bereikt wat ze bereikt moesten hebben op hun eigen manier.

De laatste twee dagen was een hele uitdaging. De studenten mochten deze dagen zonder begeleiding hun stands uitvoeren. Stefanie en ik moesten gaan helpen bij een andere stand, de stand van de schrijfster van het jaar ‘Soecy Gummels’. Over uitdagingen gesproken! We stonden plots niet bij meer bij de schattige kleuters maar al bij de grote middelbare studenten! Ik was opgelucht dat we dit avontuur met twee mochten doen. Het was niet altijd even makkelijk. De studenten verstonden ons niet altijd maar het is ons wel steeds gelukt om iets mee te geven aan deze kinderen. Na onze samenwerking met Soecy hebben we dan ook ineens de kans gegrepen om een handtekening te vragen. Dit hebben we gedaan op een ingekleurde kleurplaat, die we zelf gekleurd hadden, van één van de illustraties vanuit haar boeken. Joepie!

De befaamde handtekening.

De reeksen van Soecy Gummels.

Verder was de laatste dag van het kinderboekenfestival het hoogtepunt voor de meeste kinderen. Hier werden de wedstrijden gehouden en werd er uiteindelijk een winnaar gekozen. De wedstrijden bestonden uit: declamatie, rappen en voorlezen. Het was echt knap om te zien hoe deze kinderen hun best doen om iets te bereiken. Je merkt ook dat de kinderen in de afgelopen dagen toch iets bijgeleerd hebben op een manier dat wij niet gewoon zijn. En als ik er zo nu over na denk, ik vind het echt een hele mooie en unieke ervaring om hieraan meegewerkt te hebben!

Ohja, na twee maanden in Suriname te zijn is het me eindelijk gelukt om met een militaire op de foto te kunnen! ‘Even serieus kijken’ zei hij! Dit was het resultaat!