Jaran Kepang - Laisan

Afgelopen weekend zijn we richting Nieuw Amsterdam gevaren met de boot om een plaatselijk festival te bezoeken, het Heritage festival. Deze dag hebben we vooral veel gezien van de Javaanse cultuur. Vandaag voerden ze de jaran Kepang uit, ook wel de paardendans genoemd, een dans waarbij ze in trance gaan. Je hebt ook de laisan, deze hebben we ook gezien. Hier gaan ze in trance en gedragen ze zich als meerdere dieren. Deze dansen doen de Javanen bij verschillende feestelijke gelegenheden en is voor hun een traditioneel cultuurgebruik. Het hele proces duurde welgeteld twee uur en werd begeleid door één persoon, de gambuh. De groep bestaat uit de baragon, een draak, en een tembem en pentul. Deze laatste zijn de bewakers van de paarden. De overige dansers zijn gewoon dansers die verkleed zijn en voorzien zijn van een stokpaard. Dit stokpaard word beschilderd in de kleuren van de geest die in de dansers gaat komen. Vooraf is er eerst een dans met de houten paarden waarbij de dansers zich als ruiters moeten gedragen. Hierna worden ze in trance gebracht en beelden ze doorheen de trance verschillende dieren uit.

Eerst werden ze een tijger. Ze eten hier normaal dan levende kippen en lopen wild rond in het zand met de nodige brulgeluiden. Al geluk dat ik geen kippen heb gezien. Daarna werden ze een paard. In deze trance eten ze gras en zelfs gloeiende kolen. Dan werden ze een slang en kropen ze over de grond terwijl ze eieren aten. Tot slot veranderden ze in apen. Hier maken ze een cocosnoot open met hun tanden, echt niet te geloven. De groepsbegeleider fluistert ook steeds gebeden in tijdens de verwisselingen gedurende de hele trance. Hij zorgt ervoor dat de bovennatuurlijke krachten niet de overhand nemen tijdens de trance. In de laatste trance, van de apen, werd ik uit het publiek gehaald. Ik ben bewust mee gaan doen. Weiger je dit, dan krijg je een boze geest over je. Het heel gebeuren was heel vreemd om te zien. Je kan je ogen niet geloven. Op het einde van de dans komen de dansers weer uit hun trance en is de kracht weer verdwenen.

Hieronder zie je enkele foto's.

Kinderboekenfestival te Sipaliwini

Afgelopen dinsdag was het dan zo ver. Het hoogtepunt van onze stage, hetgeen waarnaar we al zolang naar toe hadden gewerkt ging eindelijk van start… Het kinderboekenfestival in Sipaliwini. Om even jullie te herinneren hoe het begrip tijd hier in Suriname wordt bekeken… We vertrokken normaal om 12uur maar zijn dan uiteindelijk vetrokken rond 1uur. Kwestie van wat spanning op te bouwen?! Het was trouwens een lange busrit van ongeveer 3uur lang. Samen met mijn mede studenten zaten we op de bus met onze studenten die we de afgelopen workshops hadden voorbereid op het festival. Wat een sfeer! Heel de busrit lang zongen de meisjes liederen over God en Jezus. Het valt niet te verwoorden hoe mooi dit was zonder enige ondersteuning van iets buiten hun lichaam. Daar kunnen wij Belgen nog wat van leren. Het is zeker een auditie waard in een nieuw seizoen voor idool of Belgium got talent ;)!

Maar goed, eenmaal aangekomen mochten we het terrein verkennen. Eerlijk, ik dacht dat het een ramp zou zijn en dat er nog veel werk verzet zou moeten worden maar… Tijdens onze aankomst zaten ze gewoon te rusten in een stoel, afwachtend om ons te ontvangen. Serieus?! Ik heb de Surinamers onderschat. De afgelopen week heb ik gevloekt aan één stuk door dat ze dringend in actie moesten schieten. In de laatste week moest echt nog ALLES gedaan worden! En toch, alles was ook gedaan in die week. Wij zouden in België in de laatste voorbereidingsweek werken aan de details maar zij doen hierin nog alles en uiteindelijk, het is echt niet slechter! Alles stond er netjes klaar. Een festivalterrein met vele kleurrijke tentjes waar we de volgende dag de kinderen in mochten ontvangen. Voor we dit konden doen moesten we eerst een nachtje goed slapen. Lang leve de oordopjes! We lagen wel met 60 mensen in één tent allemaal in hangmatten. Geloof me, dit zorgde voor veel gesnurk, gehijg, gewiebel en tientallen wekkers die totaal geen harmonie vormden. En eigenlijk was dit nog niet het ergste. De studenten zijn het hier gewoon om vanaf 5uur in de ochtend liederen te zingen over God en Jezus tot ze gaan baden. Echt, ik wou dat ik ook zo opgewekt om 5uur kon staan zingen! Na een stevig ontbijt, broodje lever-garnalen-kaas-vis, volgde de vlaggenparade. Dit doen ze hier elke ochtend om het land te eren. Ik heb drie pogingen geprobeerd om het te filmen maar altijd kwam er wel iets tussen waardoor het filmpje niet volledig was. Mijn beste poging laat ik binnenkort nog wel zien!

Het festivalterrein.

De voorleesstand.

De winkelstand waar er gesprekken werden gevoerd met de kinderen.

De kinderen op het festivalterrein.

De knutselstand.

Hierna konden we aan de slag. De eerste dag ging van start. Na een peptalk te geven aan mijn studenten, nog eens alles te overlopen,… kwamen de eerste kinderen aan. Sommige kinderen zaten wel drie uur lang op een boot om hier te geraken dus ik wilde wel graag dat het goed was. Ik twijfelde hier aan in het begin. De studenten pakten het heel anders aan dan tijdens de voorbereidingen. Ik hield mijn drie stands dan ook steeds goed in het oog in het geval van dat ik zou moeten bijsturen. Dit was niet nodig. Ik heb echt wel geleerd dat het niet altijd moet zoals wij het doen. De studenten deden in grote lijnen wat er van hun verwacht werd maar dan wel op hun eigen Surinaamse manier. Zij werken gewoon eenmaal anders als wij en dat is uiteindelijk helemaal niet slechter. Ze hebben in mijn ogen bereikt wat ze bereikt moesten hebben op hun eigen manier.

De laatste twee dagen was een hele uitdaging. De studenten mochten deze dagen zonder begeleiding hun stands uitvoeren. Stefanie en ik moesten gaan helpen bij een andere stand, de stand van de schrijfster van het jaar ‘Soecy Gummels’. Over uitdagingen gesproken! We stonden plots niet bij meer bij de schattige kleuters maar al bij de grote middelbare studenten! Ik was opgelucht dat we dit avontuur met twee mochten doen. Het was niet altijd even makkelijk. De studenten verstonden ons niet altijd maar het is ons wel steeds gelukt om iets mee te geven aan deze kinderen. Na onze samenwerking met Soecy hebben we dan ook ineens de kans gegrepen om een handtekening te vragen. Dit hebben we gedaan op een ingekleurde kleurplaat, die we zelf gekleurd hadden, van één van de illustraties vanuit haar boeken. Joepie!

De befaamde handtekening.

De reeksen van Soecy Gummels.

Verder was de laatste dag van het kinderboekenfestival het hoogtepunt voor de meeste kinderen. Hier werden de wedstrijden gehouden en werd er uiteindelijk een winnaar gekozen. De wedstrijden bestonden uit: declamatie, rappen en voorlezen. Het was echt knap om te zien hoe deze kinderen hun best doen om iets te bereiken. Je merkt ook dat de kinderen in de afgelopen dagen toch iets bijgeleerd hebben op een manier dat wij niet gewoon zijn. En als ik er zo nu over na denk, ik vind het echt een hele mooie en unieke ervaring om hieraan meegewerkt te hebben!

Ohja, na twee maanden in Suriname te zijn is het me eindelijk gelukt om met een militaire op de foto te kunnen! ‘Even serieus kijken’ zei hij! Dit was het resultaat!

Galibi

Afgelopen weekend was het eindelijk zo ver… We gingen naar Galibi, een indianendorpje. Een trip waar ik enorm hard naar uitgekeken had. Om 8uur zijn we vertrokken met de bus. Onderweg hebben we enkele stops gemaakt en enkele bezienswaardigheden besproken. Zo zijn we gestopt aan het Moiwana beeld. Dit monument symboliseert het aantal slachtoffers van de slachting onder de bevolking van het dorp Moiwana. Het middelste standbeeld staat symbool voor de beschermheer van de gemeenschap. Deze waakt vanuit de hoogte en zorgt ervoor dat de negatieve invloeden buiten blijven. De kleine zuilen staan gesymboliseerd voor de kinderen, de brede voor de vrouwen en de lange smalle voor de mannelijke slachtoffers van die dag. Echt heel mooi om te zien.

Moiwana beeld

Hierna duurde het niet lang meer of we kwamen aan in Albina. Vanuit hier vertrokken we met de boot richting Frans Guana waar we even een tussenstop hebben gemaakt. In deze korte tussenstop hebben we het standbeeld van Papillon gezien waar hij zit te na denken over een uitweg. Ook hebben we een kijkje mogen nemen in de gevangenis waar Papillon in heeft vastgezeten. De film is hier trouwens ook in deze gevangenis gefilmd. Verder hebben we hier niet zoveel uitleg gekregen en mochten we zelf een kijkje gaan nemen. Na een kort bezoek mochten we gaan rondwandelen op een plaatselijk marktje om hierna weer terug te keren naar onze boot.

Papillon die aan het nadenken is.

De gevangenis.

De gevangenissen waar ze met 40 mensen in zaten.

De markt.

De markt.

Terug op de boot stond er onze een lange reis te wachten richting Galibi. Hier had ik helemaal geen probleem mee want ik zit graag op een boot maar wat een weer! We werden echt nat van de regen en door het water dat in onze boot stroomde langst de zijkanten. En dit was nog niet genoeg… Onze gids, Hally de indiaan trouwens, besloot om een zeil te gebruiken en deze over onze hoofden te plaatsen zodat we niet kleddernat zouden worden. Echt, ik vervloek dat zeil. Door dat zeil waren we dus net wel kleddernat. Al het water liep naar binnen waardoor we dus aankwamen in Galibi met een natte broek. Uiteindelijk viel het allemaal mee. De natte broek was al snel vergeten door het mooie uitzicht op Galibi. Witte stranden, enkele palmbomen, hutjes met een strooien dakje,… wat wilt een mens nog meer?! Na het uitladen van onze spullen mochten we direct de plaatselijke dierentuin gaan bezoeken. Deze was ongeveer 8m groot en had ongeveer een tiental dieren die allemaal in slechtere omstandigheden leefden. Dit was wel confronterend maar toch maakte het foto momentje met de dieren weer alles goed.

Op de boot richting Galibi.

Het zeil dat ons kleddernat heeft gemaakt.

Op de foto met een doodskopaapje.

Op de foto met een toekan.

Tegen de avond was het grote moment aangebroken… we gingen eindelijk reuzeschildpadden spotten van wel 140cm groot, de green turtles. Al gauw had onze gids er eentje gevonden maar door omstandigheden kon deze schildpad haar eieren niet leggen en keerde ze terug. Uiteindelijk hebben we een dik uur, of zelfs langer, moeten wachten op een andere schildpad die haar eieren aan het leggen was. Daar lagen we dan… op een eiland met witte stranden, onder de volle maan, met de zee als achtergrondmuziek te wachten op het befaamde moment. Toen het zo ver was moesten we het bos in wandelen zonder zaklamp, waardoor ik nu vijf doornen in mijn hand heb en een snee in mijn voet, om de eitjes van de schildpad te kunnen zien. Het was al de pijn wel waard! Het was echt geweldig om te zien. De schildpadden doen er trouwens  drie uur over om heel het proces door te komen. Eerst moeten ze het strand opgeraken. Dit duurt wel even want ze moeten hun eigen lichaamgewicht van wel 54kg omhoog trekken. De sporen die ze achterlaten lijken trouwens op tractorbandensporen! Hierna moeten de schildpadden een lichaamsnest maken van ongeveer 50cm. Dit doen ze door zand het verplaatsen met hun voorflippers. Na dit karwei moeten ze ook nog een dieptenest graven van ongeveer 60cm. Dit doen ze met hun achterflippers. Als dit allemaal achter de rug is kunnen ze hun eitjes leggen ( wel 120 ), behalve als de grond te nat is want dan begint heel het werk opnieuw. Na het leggen van de eitjes maken ze het nest dicht met hun achterflippers en vertrekken ze weer richting de zee. Zwaar werk… Over calorieën verbranden gesproken ;)?! In ieder geval Galibi is een moment om nooit te vergeten.

Mango's plukken.

De eieren.

De reuzeschildpad.

Enkele gieren.

Een uitzicht op Galibi.

Een uitzicht op Galibi.

Een reuzeschildpad die opgegeten werd door de gieren.

Sipaliwini countdown!

Het komt steeds dichterbij… Binnen zeven dagen start het kinderboekenfestival in Sipaliwini. En hoe dichter het ook steeds bij komt, de mensen op de stichting tellen niet graag af maar tellen er eerder graag een aantal dagen bij op. Kwestie van een tijdstekort?! Er moet nog ongelooflijk veel werk verzet worden. Zo moeten de boten voor het vervoer van de kinderen nog geregeld worden, de T-shirts die de studenten en de begeleiding moeten dragen moeten nog geregeld worden ( ik krijg trouwens een rode en een groene als er niks fout loopt ), de stands moeten nog geregeld worden, de studenten moeten nog horen of ze werkelijk een stand moeten uitwerken, en echt… er is nog een hele lange waslijst van “dingen die zeker deze week nog moeten gebeuren” die kan volgen! Het is echt niet makkelijk werken zo. Iedereen heeft geen tijd en heeft veel te veel te doen. Wij fladderen hier zo wat tussen en hebben zo onze eigen zorgen. Zo moeten wij ervoor zorgen dat onze studenten klaar gestoomd zijn om aan de slag te gaan op het kinderboekenfestival en dat onze drie stands aantrekkelijk gemaakt worden door onze creativiteit met zo beperkt mogelijk materiaal. 

Amaisa.
Het personage uit de boeken die
mijn studenten moeten uitwerken op het kinderboekenfestival.

Niet makkelijk hoor al is er zeker al vooruitgang geboekt. Vandaag hadden we nog twee uur om met hun aan de slag te gaan. Na één uur over de praktische zaken te hebben, hebben we nog één uur kunnen oefenen voor de activiteiten die zij gaan moeten uitvoeren over zeven dagen. Ik ben razend benieuwd hoe alles gaat verlopen. Het word sowieso een groot avontuur zowel voor de uitvoering als voor de dagen die we daar verblijven. We gaan back to basics…

… En over back to basics gesproken. 

Dit weekend zijn we naar Isadou geweest. Isadou is een vakantieoord, een eiland vlakbij Sipaliwini waar we volgende week naartoe gaan. Na een bootrit van een halfuur in de zalige zon kwamen we aan de roze trappen die Isadou kenmerken. Isadou betekent trouwens ook “wees welkom” en dat voelden we direct. Vol verbazing wandelde we elk ons hutje binnen en zagen we dat we dit weekend in een bed gingen slapen. En niet zomaar een bed hoor, een tweepersoonsbed nog wel! Ons hutje was zelfs voorzien van een eigen toilet en douche. Het kan niet beter toch?! Al genietend zijn we die dag gaan baden in een natuurlijk bubbelbad. Ja hoor, je leest het goed. Door de stromingen ontstonden er kleine watervallen dat hetzelfde effect geven als een bubbelbad. Genieten… Hieronder enkele uitzichten van Isadou.

Een boomkip ( leguaan ). Dit word hier gegeten.

Het tweepersoonsbed.

Ons hutje met als verstopt huisnummer 'drie'.

De roze trappen van Isadou.

Een uitzicht van op Isadou.

Een uitzicht vanuit het terras van Isadou.                         

De volgende dag hebben we kennis gemaakt met onzer gids van dienst namelijk Doru. Samen met hem zijn we vertrokken richting drie dorpen: Gunsi, Ladouni en New Aurora. Het  lijkt echt ongelooflijk het eerste zicht… De mensen leven hier heel primitief. Ik was een beetje jaloers. Het had echt zijn charmes. Elk dorpje was één gemeenschap, iedereen deed alles samen, iedereen kende elkaar, iedereen zorgde voor elkaar en alles werd gehaald uit de natuur. Het is echt mooi om te zien hoe rijk deze mensen eigenlijk leven met zo weinig materiaal. Ze zijn hier de gelukkigste mensen op aarde! Het was wel jammer dat we geen foto’s mochten nemen van de mensen maar gelukkig wel van het uitzicht. De mensen geloven hier dat als er een foto van hun wordt getrokken dat dit hun ziel aantast. Gek eh?! Ook hebben de meeste dorpen een soort poort in hun dorp staan. Deze poort dient om de boze geesten buiten het dorp te houden. De poort wordt zo hoog mogelijk gebouwd zodat de geesten er niet doorgeraken. Willen ze dit wel, dan moeten ze zich bukken en dat is schadelijk voor hun. Ook hebben we kennisgemaakt met de kalabasvrucht. Deze vrucht groeit aan de boom en is ook gekend bij ons als de “seki seki”, de befaamde sambaballen.

De poort die de boze geesten moet tegen houden.
Om het dorp binnen te gaan moeten de mannen rechts door de poort.
De vrouwen links.

De kalabasvrucht.

We zijn ook even een stapje gaan zetten in het regenwoud. Hoe meer ik hier in vertoef, hoe meer mooie dingen ik steeds ontdek. Van de natuur hier kan je werkelijk niet genoeg van krijgen. Zo hebben we die dag ook de kans gekregen om kennis te maken met de viagraboom. Onze gids heeft voor elk van ons een stukje van de boom afgekapt om het testen. Het smaakte echt vreselijk. De smaak bleef echt in je mond zitten. Of het werkte? Wie weet… Onderweg zijn we nog enkele dingen tegen gekomen. Hieronder een rondleiding in het regenwoud.

Een creatieve oplossing voor een paraplu.

De awara vrucht. Dit is een natuurlijke zoete kauwgum.

De viagraboom.

Een paddenstoel in de vorm van een bekertje.

De schildpadlianen in het regenwoud. Zeker de moeite!

Een boomstam waaruit een boot wordt gemaakt.
Dit wordt gedaan door de boot op een bepaalde temperatuur te verbranden.
Hierdoor zet het hout uit waardoor ze de kans krijgen
om er balken tussen te steken waardoor de boom verbreed.

De mannelijke (zwarte) en vrouwelijk  (witte ) brandrups.
Deze zijn zeer gevaarlijk. Je mag ze niet aanraken.

PS: Eline, Stefanie en Gert... Als afronding van mijn blog nog eens een dikke merci voor het leuke kaartje in de mooie wintersfeer. Ik ben stiekem een beetje jaloers!

I miss you!

We love animals!

Als afsluiter van mijn dag wil ik jullie toch nog laten kennismaken, in het kort, met de dierentuin in Paramaribo namelijk ‘Paramaribo Zoo’. Ja hoor, hier hebben ze ook een dierentuin al is deze wel wat verschillend dan die van ons. Vandaag was het er uiteindelijk van gekomen om de dierentuin hier eens te gaan bezoeken. En wij waren niet de enige hoor. Er waren zelfs enkele apen en papegaaien die in hun volledige vrijheid toch hun lotgenoten even gedag kwamen zeggen. Grappig toch?! De dieren hier zitten in kleinere kooien dan bij ons en zijn over het algemeen veel rustiger. No spang? Ik weet het niet… of het lag aan de honger. In ieder geval, het was een leuk bezoek. Hieronder alvast een rondleiding doorheen de dierentuin...

Een miereneter.

Enkele everzwijnen.

Een pauw en een kapivara.
Dit is het grootste knaagdier dat er bestaat.

Een gier

Een Bengaalse tijger. Deze lag zeer snoezig te slapen.

Een van de vele apen. Dit is een doodskopaapje.

Een tijgerkat die niet op de foto wilde.

Een buizerd.

Nog een buizerd.

Een schildpad.

Een reuzekaaiman. 

Toekans.

Papegaaien.

Een mini kikker.

Een rode ibis.